Συναισθηματική κόπωση και απογοήτευση μια έννοια ταμπού λαμβάνοντας υπόψη τα δεδομένα της σημερινής εποχής, στην οποία ο κάθε ένας από εμάς σε καθημερινή βάση έρχεται αντιμέτωπος με έναν συνεχή αγώνα για επιβίωση. Στην διάρκεια προσπάθειας για νίκη στον αγώνα αυτό δεν χωράνε στραβοπατήματα και λοξοδρομήσεις, διότι τα όσα διακυβεύονται είναι αρκετά σημαντικά. Πως όμως μπορούμε να πολεμάμε αν δεν είμαστε εμείς καλά;
Αρχικά καλό θα ήταν να σημειωθεί ότι ο ορισμός της συναισθηματικής κόπωσης δεν διαθέτει εξολοκλήρου αρνητική χροιά, καθώς η ουσιαστική εξέλιξη της ανθρώπινης ψυχής γίνεται μέσα από το σκοτάδι και τις περιόδους κρίσης. Άλλωστε ας μην ξεχνάμε ότι τέτοιες περιόδους όλοι μας βιώνουμε σε τακτική βάση στην πορεία της ζωής μας.
Με τον όρο συναισθηματική κόπωση εννοούμε την κατάσταση εκείνη στην οποία οι άνθρωποι διαθέτουν έντονα το αίσθημα της δυσκαμπτίας και δυσφορίας για την οποιαδήποτε μορφή καθημερινής αλληλεπίδρασης και ψυχικής κίνησης. Συγκεκριμένα αναφερόμαστε στην κατάσταση κατά την οποία νιώθουμε μια ανάμιξη από όλα εκείνα τα συναισθήματα του θυμού, της στεναχώριας και της αγανάκτησης για όσα μας συμβαίνουν. Στην πορεία, όταν βιώνουμε αυτό το συναίσθημα, συνήθως νιώθουμε πως χάνει για εμάς αξία κάτι που είχαμε τοποθετήσει ψηλά για τον εαυτό μας, το οποίο δεν μεταφράζεται ως μια απλή ένδειξη έλλειψης ενδιαφέροντος, καθώς συνδυάζεται με το αίσθημα του ψυχικού πόνου.
Υπάρχουν αρκετοί παράγοντες που προκαλούν την εμφάνιση αυτού του συναισθήματος...
- Η ίδια η φύση της κοινωνικής δομής...
Όπως προαναφέρθηκε, η καθημερινή αλληλεπίδραση που μας ωθεί η κοινωνία να έχουμε με τα προβλήματα και τις ανησυχίες μας, δεν μας δίνει την δυνατότητα να αναπεμφθούμε ψυχικά. Η πίεση, το άγχος, οι ανασφάλειες για ανταπόκριση σε απλές ανθρώπινες ανάγκες και οι συνεχόμενες αρνητικές εικόνες με τις οποίες ερχόμαστε σε επαφή μας δημιουργούν σιγά -σιγά ένα αίσθημα κόπωσης και ανεπάρκειας.
Σε ανεξάρτητο πλαίσιο από τις συνθήκες της καθημερινής αλληλεπίδρασης, μια πολύ κακή συνήθεια που έχουμε σαν άνθρωποι και εντείνει την κατάσταση ενδυνάμωσης του ψυχικού πόνου είναι η σύγκριση. Στην κατάσταση αυτή βλέποντας περιπτώσεις ανθρώπων να απολαμβάνουν μια οικονομική και ψυχική άνεση που εμείς δεν μπορούμε, τείνουμε να συγκρίνουμε τους εαυτούς μας μαζί τους, με αποτέλεσμα να βυθιζόμαστε περισσότερο στον βούρκο της απογοήτευσης.
- Η εργασία και οι απαιτήσεις της...
Σε καθημερινό πλαίσιο όλοι μας ανεξαρτήτως πλαισίου εργασίας, βιώνουμε μιας μορφής πίεση, η οποία μας βγάζει εκτός του λεγόμενου confort zone μας, απαιτώντας από εμάς να ανταποκριθούμε σε κάποια καθήκοντα. Ορισμένες φορές το εργασιακό μας κλήμα μπορεί να μην είναι τόσο καλό, οι εργοδότες μας να είναι ιδιαίτερα πιεστικοί, οι απολαβές μας όχι και τόσο υψηλές με αποτέλεσμα να μην είμαστε εξολοκλήρου έως και καθόλου ικανοποιημένοι στο τέλος της ημέρας. Στην αντίπερα όχθη, υπάρχουν περιπτώσεις στις οποίες άνθρωποι εναποθέτουν όλα τους τα ψυχικά αποθέματα στον τομέα της εργασίας, διότι η προσωπική ζωή τους δεν τους ικανοποιεί, δημιουργώντας έτσι μια μορφή εργασιομανίας.
- Ερωτική ζωή και συντροφικότητα...
Η επιλογή συντρόφου αποτελεί θέμα ταμπού λαμβάνοντας υπόψη τις συνθήκες ζωής της σημερινής κοινωνικής δομής. Μέσα στο κλήμα πίεσης που ο καθένας μας βιώνει σε καθημερινή βάση, η σύσταση μιας συντροφικής σχέσεις αποτελεί δύσκολη αποστολή. Οι ανάγκες της συντροφικότητας, οι πιέσεις που επιβάλλονται μέσα από την γνωριμία και της αφιέρωση χρόνου αλλά και οι καυγάδες που προκύπτουν οδηγούν το άτομο σε μια κατάσταση σύγχυσης και αδυναμίας ανταπόκρισης στις ανάγκες και τις πιέσεις που ασκεί η κοινωνική δομή. Συνεπώς πολλοί άνθρωποι αδυνατούν να δουν την θετική πλευρά της συντροφικής σχέσης και παρομοιάζουν τον σύντροφο τους ως ένα ακόμη πρόβλημα, αντί για συμπαραστάτη απέναντι στα θέματα που προκύπτουν.
Η ουσία σε αυτό είναι πως κάθε μορφής ανθρώπινη αλληλεπίδραση απαιτεί από εμάς να προσφέρουμε, αλλά αν δεν λαμβάναμε κιόλας δεν θα ερχόμασταν σε επαφή με άτομα.
- Οικογένεια και στάνταρς...
Η οικογένεια αποτελεί πλαίσιο στο οποίο ο κάθε ένας από εμάς βιώνει σε καθημερινή βάση διάφορες μορφές πίεσης. Σε μικρότερες ηλικίες, πίεση για ανταπόκριση στις ανάγκες του σχολείου και των μαθημάτων, πίεση για την επιλογή φιλικού κύκλου και πάνω από όλα πίεση για επίτευξη των στόχων που οι γονείς ορίζουν για εμάς. Ο κάθε γονέας θέλει το παιδί του να φτάσει ψηλά και να πετύχει τους στόχους του, όμως ας μην ξεχνάμε ότι οι στόχοι του παιδιού δεν θα είναι απαραίτητα ίδιοι με τους στόχους του γονέα. Ο κάθε νέος διαθέτει αυτονομία, ατομικότητα, του αρέσουν διαφορετικά πράγματα και ενδεχομένως να έχει διαφορετική κλήση από αυτή του γονέα. Στόχος τους πρέπει είναι η αποδοχή της διαφορετικότητας που φυσιολογικά προκύπτει και η ενίσχυση των στόχων των παιδιών τους.
Συμπερασματικά θα αναφερθούμε σε μια σειρά από τρόπους μέσα από τους οποίους μπορούμε να αντιμετωπίσουμε της συναισθηματική πίεση και τον ψυχικό πόνο που προκύπτουν μέσα από όλους αυτούς τους παράγοντες. Σκοπός μας είναι να προσπαθήσουμε να κτίσουμε ένα mindset στο οποίο σαν άνθρωποι θα κατανοούμε ότι η ζωή μας είχε, έχει και θα έχει τις δυσκολίες της. Πως όμως αντιμετωπίζεται η κατάσταση της συναισθηματικής κόπωσης που προκύπτει μέσα από αυτές τις δυσκολίες;
- Κατανόηση της φύσης της πίεσης...
Στο σημείο αυτό ας σκεφτούμε λογικά και ας κάνουμε μια ερώτηση στον εαυτό μας. Ποιος από εμάς δεν βιώνει συναισθηματική πίεση; Η κατανόηση και οριοθέτηση των αναγκών μας αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την αποφυγή της συναισθηματικής κόπωσης, καθώς όπως ξανά αναφέρθηκε η ίδια η φύση της κοινωνικής δομής μας οδηγεί στην υιοθέτηση της λογικής ότι πρέπει να παλέψουμε για να ανταποκριθούμε στις καθημερινές μας ανάγκες. Συνεπώς όσο πιο γρήγορα κατανοήσουμε ότι η πίεση και ο φόρτος είναι κομμάτι της καθημερινότητας μας, τόσο πιο γρήγορα και αποδοτικά θα μπορέσουμε να ανταποκριθούμε σε αυτή.
- Ουσιαστική ξεκούραση...
Στο σημείο αυτό ας προσπαθήσουμε να ξεφύγουμε από τις καθημερινές υποχρεώσεις μας. Ας οριοθετήσουμε ένα πλαίσιο αναγκών που πρέπει να επιτευχθεί. Με τον όρο ανάγκες εδώ αναφερόμαστε στην έννοια των προσωπικών μας αναγκών, στο τι μας ικανοποιεί να κάνουμε για να προσφέρουμε στον εαυτό μας ένα μικρό διάλειμμα γαλήνης από τις τρικυμίες της καθημερινότητας. Ο καθένας από εμάς πρέπει να ορίζει ένα μικρό διάστημα στην μέρα που θα προσφέρει στον εαυτό του τον χρόνο που χρειάζεται για να γεμίσει τις κοινωνικές και ψυχικές του μπαταρίες, μέσα από κάποια ασχολία η χόμπι, μέσα από μια ώρα ύπνου ακούγοντας μουσική. Σε γενικό πλαίσιο μέσα από το οτιδήποτε μας προσφέρει αυτό το αίσθημα ηρεμίας και χαλάρωσης. Ακόμη και αν δεν το έχουμε βρει, είναι σιγά -σιγά καιρός.
- Πάντα μπορείς να σηκώνεις τον εαυτό σου...
Συμπερασματικά πρέπει να σημειωθεί ότι οτιδήποτε και αν βιώνουμε, όσο σκληρό και αν είναι, οι άνθρωποι πάντα διαθέτουν την δυνατότητα να σηκώνονται και να ξαναπροσπαθούν για το καλύτερο. Η δύναμη που διαθέτουμε μέσα μας είναι τεράστια και όσο πέφτουμε στην ζωή, τόσο δυνατότεροι γινόμαστε και μπορούμε ολοένα και περισσότερο να ανταποκρινόμαστε στο καθετί που προκύπτει. Οπότε προς κάθε έναν από εσάς που νιώθει πιεσμένος και στριμωγμένος έχω μια συμβουλή: Ξεκίνα να ακούς τον εαυτό σου και το τι σου ζητά και κυνήγα την ευημερία σου. Η ζωή είναι μικρή για να είμαστε συνέχεια στεναχωρημένοι.
Στεφανάτος Γεράσιμος
