Μέσα από αυτό το άρθρο, θα προσπαθήσω να προσεγγίσω όλα εκείνα που πιστεύω πως πρέπει να γνωρίζει κάποιος ή κάποια για το πώς να αναλάβει την ευθύνη για τη ζωή του ή τη ζωή της. Σε καμία περίπτωση δεν θέλω να νομίσεις πως σου κάνω υποδείξεις, δες το ως μια πρόταση και αξιολόγησε την όπως εσύ πιστεύεις.
Τι να κάνουμε.
Τι να μην κάνουμε.
Ταυτόχρονα και το πιο σημαντικό… Πώς να ενδυναμώσεις τον εαυτό σου να ζήσει μια ζωή η οποία να είναι παραγωγική, μια ζωή που να σε γεμίζει με ικανοποίηση.
Πριν όμως ξεκινήσω, θέλω να σου κάνω γνωστό πως ότι γράφω είναι μέσα και από δικές μου εμπειρίες, μελετώντας και παρακολουθώντας αρκετά χρόνια τώρα αυτό που αποκαλώ εργαστήριο προσωπικής ανάπτυξης. Πιστεύω ακράδαντα πως η προσωπική ανάπτυξη δίνει ένα μοναδικό πλαίσιο για να βρει κάθε άνθρωπος τον καλύτερο εαυτό του, τα ταλέντα του και τις αξίες του για να επιτύχει εξαιρετικά πράγματα. Γνωρίζω και γνωρίζεις πολύ καλά ότι η ζωή δεν είναι πάντα ευγενική και απλόχερη με όλους ή δίκαιη. Παρόλα αυτά όμως, το θάρρος, η επιμονή, η ειλικρίνεια και κυρίως η ανάληψη ευθύνης είναι οι μόνοι τρόποι για να ξεπεράσουμε τις όποιες προκλήσεις μας φέρνει η ζωή. Ποτέ δεν είναι αργά για να πάρεις αν το επιθυμείς τον έλεγχο της ζωής σου.
Το πρώτο βήμα λοιπόν για να αρχίσεις να ξεμπλοκάρεις είναι να σταματήσεις να κατηγορείς άλλους ανθρώπους. Γιατί; Γιατί αν δεν αναλαμβάνεις την ευθύνη για τη ζωή σου, είναι σχεδόν βέβαιο ότι κατηγορείς άλλους ανθρώπους ή καταστάσεις για τις ατυχίες σου. Είναι κάτι που το έκανα με μεγάλη ανακούφιση για πολλά χρόνια.
Είτε πρόκειται για αρνητικές σχέσεις, άσχημα παιδικά χρόνια, κοινωνικοοικονομικά μειονεκτήματα ή άλλες δυσκολίες που αναπόφευκτα έρχονται με τη ζωή, πάντα φταίει κάτι άλλο εκτός από τον εαυτό μας.
Και θέλω να το επισημάνω ακόμη μια φορά, μην με παρεξηγείς. Ναι… το έχουμε βιώσει σχεδόν όλοι και πολύ περισσότερο το έχουμε καταλάβει πως ζωή είναι άδικη. Μερικοί άνθρωποι είναι πράγματι σε χειρότερη θέση από άλλους. Και θα υπήρξαν στιγμές που ήσουν το θύμα.
Και έτσι λοιπόν να είναι, τι αλλάζει με το να κατηγορείς; Θύμα; Ένα απατηλό πλεονέκτημα! Προσπαθώντας να βρούμε εν τέλη την αιτιολόγηση των μη ικανοποιητικών συνθηκών της ζωής; Μήπως το να κατηγορείς έχει μόνο πικρία, δυσαρέσκεια και ανικανότητα στην ανάληψη κάποιας δράσης;
Το έχω αναφέρει αρκετές φορές, οι άνθρωποι που μπαίνεις στην διαδικασία να κατηγορείς πιθανότατα δεν ενδιαφέρονται για το πώς αισθάνεσαι… Ας κρατήσουμε την ουσία. Τέτοιου είδους συναισθήματα και σκέψεις μπορεί να δικαιολογούνται… νιώθεις πιο ανάλαφρος/η πως κάτι βγάζεις από μέσα σου, αλλά δεν θα σε βοηθήσουν να γίνεις επιτυχημένος/η ή ευτυχισμένος/η. Κατηγορείς ή δεν κατηγορείς τους άλλους, η ζωή είναι εκεί μπροστά σου με τις δυσκολίες της.
Θα έλεγα πως η ζωή σου δεν αφορά τους άλλους. Αφορά αποκλειστικά εσένα.
Θα πρότεινα να μπει φρένο στο να κατηγορείς τους πάντες και τα πάντα και αυτό για να μπορέσεις να διεκδικήσεις την ελευθερία και τη δύναμή σου.
Κανένας δεν είναι σε θέση να σου αφαιρέσει την ικανότητά σου να αναλάβεις δράση και να κάνεις μια καλύτερη ζωή. Έχει κάτι το ωραίο και είναι απίστευτα βολικό να κατηγορείς άλλους, αλλά δεν σου προσφέρει τίποτα για να βελτιώσεις τη ζωή σου μακροπρόθεσμα. Το μόνο που κάνει είναι να σου αφαιρεί την εξουσία στο να είσαι υπεύθυνος για τη δική σου ζωή.
Το δεύτερο βήμα είναι να σταματήσεις να δικαιολογείσαι. Το να βρεις δικαιολογίες για τις επιλογές σου στη ζωή, δικαιολογίες για το τι νιώθεις όταν έχεις πετύχει ή δεν έχεις, δημιουργεί προκατάληψη. Μπαίνοντας στην διαδικασία να δικαιολογείς τα πάντα, δεν δίνεις στον εαυτό σου την ευκαιρία να μάθει μέσα από τα λάθη.
Από την στιγμή που δεν υπάρχει προσωπική ευθύνη, δεν υπάρχει τρόπος ανάπτυξης. Θα κολλήσεις στο ίδιο μέρος παραπονούμενος/η και θα κάνεις πολύ καλή φίλη την αρνητικότητα και το ένα βήμα μπροστά δεν θα το κάνεις ποτέ.
Αν όμως αναλαμβάνεις την ευθύνη για τη ζωή σου και σταματήσεις να ψάχνεις για δικαιολογίες, απομονώνεις την αρνητικότητα και ρουφάς μπόλικο οξυγόνο.
Υπάρχει μόνο ένα πράγμα που έχει σημασία, και αυτό είναι οι ενέργειές σου.
Το τρίτο βήμα είναι να ρωτήσεις τον εαυτό σου πώς σε επηρεάζουν οι άλλοι άνθρωποι. Πρέπει να σταματήσεις και να σκεφτείς με πιο τρόπο αφήνεις τους άλλους ανθρώπους να επηρεάζουν τις απόψεις σου για τη ζωή. Ότι και να ακούσεις να λένε για εσένα μην το πάρεις τις μετρητοίς, δεν αντικατοπτρίζει εσένα… Δεν υπάρχει κυριολεκτικά κανένα νόημα να παίρνεις τα πράγματα προσωπικά.
Το σίγουρο είναι πως αυτά που λένε οι άλλοι για σένα δείχνει ξεκάθαρα περισσότερα για τον εαυτό τους παρά οτιδήποτε έχει να κάνει με εσένα!
Το τέταρτο βήμα είναι Αγάπα τον εαυτό σου. Εάν καταβάλεις προσπάθεια να αναλάβεις την ευθύνη για τον εαυτό σου και τις ενέργειές σου, μήπως τελικά δεν τον εκτιμάς και τόσο τον εαυτό σου;
Γιατί;
Επειδή οι άνθρωποι που έχουν προβλήματα αυτοεκτίμησης γενικά δεν αναλαμβάνουν την ευθύνη για τη ζωή τους. Αντίθετα, φταίνε πάντα οι άλλοι και δημιουργείται αυτή η νοοτροπία του θύματος. Η αυτοεκτίμηση δεν θα ενισχυθεί μέχρι να αναλογιστείς και να αναλάβεις την ευθύνη.
Η ευθύνη σου δίνει τη δυνατότητα να αναλάβεις δράση για να βελτιώσεις τον εαυτό σου και να βοηθήσεις κατά επέκταση και τους άλλους. Εάν βασίζεσαι σε επικύρωση το τι θα πουν οι άλλοι για εσένα για να δυναμώσεις την αυτοεκτίμησή σου, να γνωρίζεις τότε πως δίνεις δύναμη στους άλλους.
Η σταθερότητα χτίζετε μέσα σου. Εκτίμησε τον εαυτό σου και ποιος/ ποια είσαι. Όταν αγαπάς τον εαυτό σου, δεν υπάρχει άλλη επιλογή παρά να αναλάβεις την ευθύνη. Εξάλλου, είναι η πραγματικότητά σου και ο μόνος τρόπος για να την αξιοποιήσεις στο έπακρο είναι να αναλάβεις την ευθύνη για τις πράξεις σου.
Το πέμπτο βήμα είναι ημέρα σου. Ένα σημαντικό σημείο για να αναλάβεις την ευθύνη για τη ζωή σου είναι οι καθημερινές σου συνήθειες.
Φροντίζεις το σώμα σου, το μυαλό σου και τις ανάγκες σου;
Η ανάληψη ευθύνης και η αγάπη για τον εαυτό σου είναι κάτι περισσότερο από μια απλή κατάσταση του νου - πρόκειται για πράξεις και συνήθειες που κάνεις κάθε μέρα.
Είναι δεδομένο πως πρέπει να αναλάβεις την ευθύνη για τον εαυτό σου, από την αρχή της ημέρας σου μέχρι το τέλος.
Το έκτο βήμα είναι η αποδοχή αρνητικών συναισθημάτων γιατί είναι μέρος της ζωής. Αυτή η αποδοχή είναι δύσκολη να την αποδεχτούν οι περισσότεροι. Άλλωστε, κανείς δεν θέλει να βιώσει αρνητικά συναισθήματα. Αλλά αν θέλεις να αρχίσεις να αναλαμβάνεις την ευθύνη για τον εαυτό σου, πρέπει να αναλάβεις την ευθύνη και για τα συναισθήματά σου.
Κακά τα ψέματα, κάνεις δεν μπορεί να είναι μέσα στην θετική αύρα όλη την ώρα. Όλοι έχουμε και την άλλη όψη. Ακόμα και ο Βούδας είπε, «τα βάσανα είναι αναπόφευκτα».
Και εδώ είναι το κλειδί. Αν παραβλέψεις αυτήν την άλλη όψη, τότε εκείνη αργά η γρήγορα θα εμφανιστεί στην ζωή σου και θα στην κάνει πραγματικά δύσκολη. Ανάληψη ευθύνης σημαίνει αποδοχή των συναισθημάτων σου. Είναι να είσαι ειλικρινής μαζί σου.
Το έβδομο βήμα είναι να σταματήσεις να κυνηγάς την ευτυχία εξωτερικά. Αυτό είναι κάτι που δεν είναι εύκολο να γίνει αντιληπτό. Σε τελική ανάλυση, πολλοί από εμάς μπορεί να πιστεύουν ότι η ευτυχία σημαίνει η απόκτηση ενός ακριβού κινητού, αυτοκινήτου, η μιας δουλείας με περισσότερα χρήματα. Είναι αυτά που μας λέει η κοινωνία κάθε μέρα! Η διαφήμιση αυτή είναι παντού...
Πρέπει όμως να συνειδητοποιήσουμε ότι η ευτυχία υπάρχει μόνο μέσα μας…
Οι εξωτερικές καταστάσεις μας προσφέρουν προσωρινή χαρά - αλλά όταν τελειώσει το συναίσθημα του ενθουσιασμού και της χαράς, επιστρέφουμε στον αρχική μας κατάσταση και μετά μια από τα ίδια.
Ίσως ένα ακραίο παράδειγμα που αναδεικνύει τα προβλήματα με τις παραπάνω γραμμές είναι ένας αλκοολικός. Είναι χαρούμενος όταν πίνει, αλλά θυμωμένος και σε άθλια κατάσταση όταν δεν έχει την δυνατότητα να το κάνει.
Η αληθινή ευτυχία μπορεί να έρθει μόνο από μέσα.
Πρέπει να πάρουμε πίσω την εξουσία για εμάς και να συνειδητοποιήσουμε ότι δημιουργούμε την ευτυχία και την εσωτερική ηρεμία μέσα μας.
Το όγδοο βήμα είναι να κάνεις αυτό που είπες πως θα κάνεις. Δεν θα μπορούσε να υπάρχει καλύτερη φράση για να αναλάβεις την ευθύνη της ζωής σου από το να κάνεις αυτό που είπες ότι θα κάνεις. Μέρος του συνδυασμού της πράξης σου και της ανάληψης της ευθύνης για τη ζωή σου σημαίνει να είσαι αξιόπιστος/η και να ζεις τη ζωή σου με ακεραιότητα.
Τι θέλω να πω; Θέλω να πω… Πώς νιώθεις όταν κάποιος λέει ότι θα κάνει κάτι και δεν το κάνει; Μην κάνεις το ίδιο και χάσεις την αξιοπιστία με τον εαυτό σου. Κράτα λοιπόν την ουσία: Δεν μπορείς να αναλάβεις την ευθύνη αν δεν κάνεις καν αυτό που θα πεις ότι θα κάνεις.
Επομένως, πώς μπορείς να βεβαιωθείς ότι θα συνεχίσεις να είσαι φερέγγυος σε αυτά που λες.
Προτείνω αυτές τις τέσσερις αρχές:
1) Ποτέ μην συμφωνείς ή υποσχεθείς τίποτα, εκτός εάν είσαι 100% σίγουρος/η ότι μπορείς να το κάνεις.
2) Κάθε φορά που λες «ναι» σε κάποιον, ή ακόμα και στον εαυτό σου, να το σημειώνεις σε ένα ημερολόγιο.
3) Όχι δικαιολογίες. Μερικές φορές συμβαίνουν πράγματα που είναι πέρα από τον έλεγχό μας. Αναλαμβάνουμε την εύθηνη και προσπαθούμε να βελτιώσουμε την κατάσταση την επόμενη φορά.
4) Να είσαι ειλικρινείς. Η αλήθεια δεν είναι πάντα εύκολο να ειπωθεί, θέλει τρόπο, όμως θα βοηθήσει όλους μακροπρόθεσμα. Το να είσαι άψογος/η με τον λόγο σου σημαίνει ότι είσαι ειλικρινείς με τον εαυτό σου και με τους άλλους οι οποίοι μάλιστα θα μπορούν να βασιστούν σε εσένα.
Βήμα ένατο σταμάτα να παραπονιέσαι. Κανένας δεν απολαμβάνει να βρίσκεται γύρο από κάποιον που παραπονιέται συνέχεια και αντί να σπαταλάς την πολύτιμη ενέργεια σου για παράπονα ανέλαβε δράση και αντιμετώπισε τις καταστάσεις.
Εάν δεν μπορείς να αναλάβεις δράση, ποιο είναι το νόημα να παραπονιέσαι;
Η ανάληψη ευθύνης αφορά μόνο τη λήψη μέτρων για τη ζωή σου…
Δέκατο βήμα εστίαση στη λήψη μέτρων. Αυτό είναι ίσως το πιο κρίσιμο μέρος της ανάληψης της ευθύνης για τη ζωή σου. Όλοι έχουμε στόχους και φιλοδοξίες, αλλά χωρίς δράση, δεν θα επιτευχθούν.
Και τι καταλαβαίνει κάποιος που μιλάει για πράγματα που θα κάνει αλλά δεν τα κάνει ποτέ;
Χωρίς ανάληψη δράσης, είναι αδύνατο να αναλάβεις την ευθύνη.
Ακόμα κι αν είναι μικρά βήματα, όσο κάνεις τη δουλειά και προχωράς μπροστά, η ζωή σου θα βελτιωθεί.
Να θυμάσαι, η ανάληψη δράσης ξεκινά από τις συνήθειές σου. Κάνοντας μικρά βήματα κάθε μέρα αυτό θα σε οδηγήσει σε ένα μεγάλο βήμα έχοντας διάρκεια.
Ενδέκατο βήμα κάνε παρέα με ανθρώπους που δεν σε ρίχνουν. Ένα τεράστιο μέρος του πως θέλεις να βελτιωθείς είναι με εκείνους τους οποίους περνάς τον περισσότερο χρόνο σου…
Είναι δική σου ευθύνη να επιλέξεις εκείνα τα άτομα που θα βάλεις στη ζωή σου. Άτομα που σε ενθαρρύνουν να αναπτυχθείς. Κάνε ένα φιλτράρισμα.
Εάν συνεχίζεις να κυκλοφορείς γύρω από τοξικούς ανθρώπους που πάντα παραπονιούνται και κατηγορούν, εν τέλη θα κάνεις το ίδιο.
Όχι μόνο το να κάνεις παρέα με τους κατάλληλους ανθρώπους είναι κρίσιμο για τη νοοτροπία σου, αλλά μπορεί επίσης να είναι ένας τεράστιος παράγοντας για την ευτυχία σου επίσης. Θα σου αναφέρω μια μελέτη πολύ παλιά η οποία ανέφερε: Οι στενότερες σχέσεις μας θα μπορούσαν να είναι η νούμερο ένα επιρροή στη συνολική μας ευτυχία στη ζωή.
Τέλος, η ανάληψη της ευθύνης για τη ζωή σου είναι ζωτικής σημασίας. Τα καλά νέα είναι ότι είμαστε όλοι ικανοί να αναλάβουμε την ευθύνη και να ζήσουμε την καλύτερη ζωή που επιθυμούμε.
Το κόλπο είναι να σταματήσουμε να κατηγορούμε τους άλλους ανθρώπους και να επικεντρωθούμε σε αυτά που μπορούμε να ελέγξουμε: τις πράξεις μας.
Μόλις αρχίσεις να εστιάζεις στις καθημερινές σου συνήθειες και κάνεις αυτό που λες ότι θα κάνεις, θα είσαι σε πολύ καλό δρόμο για να ζήσεις τη ζωή που πάντα ονειρευόσουν.
