_medium.jpg)
Ίσως να ήσουν σαν και έμενα ή και να είσαι ακόμη… Τι θέλω να πω .. πάντα το ΝΑΙ στο μεγαλύτερο μέρος της ζωής μου έπαιζε τον κύριο ρόλο και η λέξη ΟΧΙ δεν υπήρχε πουθενά. Η ερώτηση λοιπόν είναι αυτή: Πώς λέμε ΌΧΙ χωρίς να νιώθουμε άσχημα; Και αυτό θα προσεγγίσουμε σε αυτό το άρθρο.
Σου είναι δύσκολο να πεις «ΟΧΙ»; Δεν είσαι ο μόνος/η και να μην νιώθεις άσχημα (που νιώθεις)
Σε ένα πείραμα που διεξήχθη από Πανεπιστήμιο, ζητήθηκε από άτομα να κάνουν κάτι που είναι ενάντια στην ηθική τους, όπως να κλέψουν ένα βιβλίο από την βιβλιοθήκη. Παρόλο που δεν συμφώνησαν με το αυτό, περίπου οι μισοί από αυτούς κατέληξαν να το κάνουν ούτως ή άλλως. Αυτή η ενδιαφέρουσα μελέτη υπογραμμίζει μια κοινή πρόκληση που αντιμετωπίζουν πολλοί άνθρωποι: Δηλαδή, δυσκολεύονται να πουν «ΟΧΙ», ακόμη και όταν αντιλαμβάνονται πως κάτι δεν πάει καλά.
Γιατί είναι τόσο δύσκολο να πεις όχι;
Το να λέμε όχι είναι συχνά δύσκολο λόγω της έμφυτης επιθυμίας μας να συνεργαζόμαστε με άλλους. Η γενετική μας, που έχει δημιουργηθεί από χιλιετίες εξέλιξης, μας ωθεί να δίνουμε προτεραιότητα στις ανάγκες των άλλων — ακόμη και πριν από τις δικές μας. Η επιθυμία για κοινωνική αποδοχή και ο φόβος να προκαλέσουμε απογοήτευση ή σύγκρουση μας προτρέπουν περαιτέρω να συμφωνήσουμε, ακόμη και όταν είναι ενάντια στα συμφέροντά μας. Θα έχει ενδιαφέρον να κατέβουμε πιο βαθιά… στο γιατί το να πεις «ΟΧΙ» αποτελεί μια πρόκληση.
Είμαστε προγραμματισμένοι
Οι άνθρωποι είμαστε κοινωνικά ζώα και έτοιμοι να συνεργαστούμε. Να απορρίψεις κάποιον; Αυτό είναι σαν ένα σφάλμα στο σύστημα, που έρχεται σε αντίθεση με το ένστικτό μας να διατηρήσουμε την ειρήνη και την ηρεμία.
Όλοι θέλουν να είναι αρεστοί
Οφείλουμε να το παραδεχτούμε όλοι μας.. λαχταρούμε αυτό το ζεστό, θολό συναίσθημα της αποδοχής. Είτε πρόκειται για την ενήλικη ζωή μας είτε για τις παιδικές μας εμπειρίες που ήμασταν παιδί, το να λέμε συχνά ΝΑΙ είναι το χρυσό εισιτήριό μας για να ταιριάξουμε με τους άλλους και να είμαστε αρεστοί.
Ευκολότερο να το λες παρά να το κάνεις
Μας έχουν μάθει να ακολουθούμε τους κανόνες, να είμαστε ευγενικοί και να κρατάμε το τιμόνι σταθερό. Αλλά πού είναι η γραμμή; Η δυσκολία στο να πούμε ΟΧΙ έγκειται στην πλοήγηση σε αυτούς τους βαθιά ενσωματωμένους κοινωνικούς κανόνες χωρίς να χάσουμε την ικανότητά μας να υπερασπιζόμαστε αυτό που πραγματικά πιστεύουμε.
Γιατί είναι σημαντικό να πεις ΟΧΙ (σωστά)
Όπως ειπώθηκε νωρίτερα, πολλοί από εμάς δυσκολεύονται να πουν όχι εν μέρει επειδή είναι ριζωμένο μέσα τους. Αλλά μόνο και μόνο επειδή κάτι είναι όπως είναι, δεν σημαίνει ότι θα έπρεπε να είναι…
Να γιατί πρέπει να πεις ΟΧΙ
Το να πεις ΟΧΙ ελευθερώνει χρόνο για τον εαυτό σου. Ας το παραδεχτούμε: υπάρχουν τόσα πολλά που μπορείς να βάλεις μέσα στο 24ωρο; Είτε βιάζεσαι για το επόμενο μεγάλο πράγμα σου είτε απλά χρειάζεται να κάνεις κάτι για να χαλαρώσεις, το να λες συνεχώς ΝΑΙ στους άλλους δεν σου αφήνει πολύ χρόνο.
Το να πεις ΟΧΙ σε μαθαίνει να βγαίνεις από τη ζώνη άνεσής σου. Τώρα σκέψου το να πεις ΟΧΙ είναι σαν να ρίχνεις παγωμένο νερό πάνω σου. Είναι άβολο, αλλά να σου πω κάτι; χτίζει χαρακτήρα! Το να λες ΟΧΙ είναι σαν να γυμνάζεις έναν μυ— όσο περισσότερο το κάνεις, τόσο πιο δυνατός γίνεσαι και τόσο πιο άνετα βρίσκεσαι έξω από τη ζώνη άνεσής σου.
Το να πεις ΟΧΙ διδάσκει πώς να είσαι διεκδικητικός/η. Είτε είσαι στη δουλειά, είτε στο σχολείο, είτε απλώς κάνεις παρέα, το να είσαι διεκδικητικός/η σε βάζει στη θέση του οδηγού.
Το να λες ΟΧΙ δεν είναι τόσο κακό όσο νομίζεις. Προσπάθησε να το κατανοήσεις αυτό: Οι περισσότεροι από τους λόγους που κάνουν το «ΟΧΙ» να φαίνεται τρομακτικό είναι στο μυαλό σου. Οι περισσότεροι άνθρωποι το καταλαβαίνουν πως η απόρριψη συμβαίνει, είναι μέρος της ζωής. Και να σου πω και κάτι; μπορεί ακόμη και να σου χαρίσει σεβασμό, περισσότερο από το να λες για μήνες μόνο ΝΑΙ.
Το να πεις ΟΧΙ σε βοηθά να διατηρήσεις την ακεραιότητα σου. Το να πεις ΟΧΙ σου επιτρέπει να ευθυγραμμίσεις τις ενέργειές σου με τις βασικές σου αξίες. Εάν κάτι δεν ταιριάζει με το πρόγραμμά σου ή έρχεται σε σύγκρουση με τις πεποιθήσεις σου, ένα ειλικρινές «ΟΧΙ» σε κρατά πιστό στον εαυτό σου.
Το να πεις ΟΧΙ μπορεί πραγματικά να ενισχύσει τις σχέσεις. Ακούγεται περίεργο, έτσι; Αλλά η ειλικρίνεια είναι πραγματικά η καλύτερη τακτική. Το να λες συνεχώς ΝΑΙ μπορεί να ευχαριστήσει τους ανθρώπους βραχυπρόθεσμα, αλλά αν δεσμεύεσαι υπερβολικά και μετά κάνεις πίσω αυτό είναι ένας δρόμος που θα σε φέρει γρήγορα σε απογοήτευση, αλλά θα φέρει και όλους τους άλλους. Και ποιος θα έχει σε μια τέτοια περίπτωση την εύθηνη;
Κάποιοι ευγενικοί τρόποι για να πεις ΟΧΙ
Μπορεί να είναι η απόρριψη μιας πρόσκλησης, μπορεί να είναι η απόρριψη ενός αιτήματος για βοήθεια, ή το οτιδήποτε.. το πώς λες «ΟΧΙ» μπορεί να κάνει τη διαφορά στη διατήρηση των σχέσεων και στη μετάδοση του μηνύματός σου με σεβασμό. Πιο κάτω αναφέρονται με προσοχή μερικές επιλεγμένες προτάσεις για να πεις «ΟΧΙ».
1. «Μακάρι να μπορούσα, αλλά δεν είναι δυνατό για μένα αυτή τη στιγμή». (Εκφράζει επιθυμία αλλά ξεκάθαρα πως δεν μπορείς)
2. «Κάνω αυστηρή δίαιτα «όχι» αυτή την εβδομάδα». (Αστείο και διεκδικητικό, ένα σταθερό «όχι» που πηγαίνει με ένα χαμόγελο.)
3. «Δεν μπορώ, αλλά ξέρω κάποιον που μπορεί να ενδιαφέρεται». (Παρέχει μια εναλλακτική.)
4. «Δεν είμαι άνετος/η με αυτό, αλλά εκτιμώ την προσφορά». (Ειλικρινής και ευγενικός/η)
5.«Θα ήθελα πολύ να βοηθήσω, αλλά έχω ήδη δεσμευτεί για κάτι άλλο κατά τη διάρκεια αυτού του χρονικού πλαισίου». (Σεβαστικό και συγκεκριμένο.)
6.«Θα ήθελα πολύ να βοηθήσω, αλλά αυτή τη στιγμή νιώθω αρκετά αδύναμος/η». (Εξηγεί χωρίς υπερεξήγηση.)
Δεν είναι απαραίτητο πάντα να εξηγείς τον λόγο όταν λες ΟΧΙ σε κάτι. Υπάρχουν στιγμές, το να λες μόνο «ΟΧΙ» είναι αρκετό και μπορεί να δείξει πραγματικά ότι είσαι σίγουρος/η για την απόφασή σου. Εάν νιώσεις πίεση να εξηγήσεις, να θυμάσαι ότι δεν υπάρχει κανένα θέμα για να σε πιάσει πανικός, απλά να διατηρείς τα πράγματα σε ένα λιτό πλαίσιο.
Το να λες ίσως.. δεν είναι ξεκάθαρο!
Εάν δεν το έχεις προσέξει ήδη, το να λες ίσως δεν σημαίνει ακριβώς ΟΧΙ. Μερικές φορές, μπορεί πραγματικά να θέλεις χρόνο για να σκεφτείς κάτι. Ίσως θέλεις πραγματικά να βοηθήσεις σε ένα project επειδή θα ωφελήσει και εσένα, αλλά δεν είσαι όμως σίγουρος/η πώς θα ταίριαζε στο πρόγραμμά σου. Ίσως θέλεις πραγματικά να βγεις έξω με συγγενείς σου ή να συναντήσεις κάποιον γνωστό για καφέ, αλλά δεν ξέρεις ακόμα αν το πρόγραμμα σου μπορεί να το χωρέσει.
Σε περιπτώσεις όπως αυτές, δεν είναι κακό να επανέλθεις πιο μετά και αφού σκεφτείς τα πράγματα να επιστρέψεις και να είσαι σίγουρος/η. Πάνω από όλα να είσαι ειλικρινείς και να πεις: «Με ενδιαφέρει, όμως επίτρεψε μου να επανέλθω μαζί σου αργότερα».
Το κλειδί εδώ είναι να βεβαιωθείς ότι πραγματικά θα επιστρέψεις σε αυτό.
Είναι αρκετοί άνθρωποι που χρησιμοποιούν το ίσως ως έναν άβολο τρόπο για να πουν ΟΧΙ προτού τελικά δώσουν την απάντηση τους, είτε γιατί το ξέχασαν είτε πάνε να το εξαντλήσουν και να το φτάσουν στο τέρμα, ώστε ο άλλος τελικά να το καταλάβει από μόνο του.
Μην κάνεις λάθος: Αν κάνεις πολύ συχνά αυτή την τακτική, οι άνθρωποι το πιάνουν και θα χαλάσει την αντίληψή τους για εσένα πολύ περισσότερο από το να είχες πει ΟΧΙ την αρχή.
Για το τέλος... Είτε το πιστεύεις είτε όχι, μπορείς να δώσεις προτεραιότητα στον εαυτό σου, διατηρώντας παράλληλα την κοινωνική αρμονία. Η αλήθεια είναι ότι οι περισσότεροι καλά προσαρμοσμένοι άνθρωποι μπορούν να πουν ένα ΟΧΙ. Δεν θα σε αντιπαθήσουν αμέσως και δεν θα προσβληθούν, ειδικά αν υπάρχει σεβασμός. Προκάλεσε λοιπόν τον εαυτό σου να σε βάλει προτεραιότητα. Μάθε να λες ΟΧΙ και δες πόσο δραστικά θα αλλάξει η ζωή σου!
