Μέσα από αυτό το άρθρο θα προσπαθήσουμε να προσεγγίσουμε το θέμα όσο πιο απλά γίνεται παραθέτοντας τα πιο βασικά κομμάτια του. Θα συνιστούσα να μην απορρίψουμε κάτι απλά να το δούμε μέσα από μια ματιά πιο ενημερωτική. Το Εννεάγραμμα είναι ένα σύστημα προσωπικότητας που περιγράφει μοτίβα στον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι ερμηνεύουν τον κόσμο και διαχειρίζονται τα συναισθήματά τους. Υπάρχουν εννέα Τύποι προσωπικότητας στο Εννεάγραμμα, καθένας από τους οποίους έχει τα δικά του βασικά κίνητρα και φόβους που καθοδηγούν σε μεγάλο βαθμό τις πράξεις και τις αποφάσεις τους. Η κατανόηση του κύριου τύπου σας μπορεί να είναι ένα ισχυρό εργαλείο για αυτογνωσία και βελτίωση σε όλους τους τομείς της ζωής σας, τόσο στο σπίτι όσο και στον χώρο εργασίας. Κάθε τύπος διαθέτει μοναδικά χαρίσματα, όμως μπορεί να πέσει και σε παγίδες. Για αρχή πάμε να δούμε συνοπτικά αυτούς εννέα τύπους.
1. Ο Μεταρρυθμιστής: Μπορεί να καθοδηγεί μέσα από την πληρότητα και τη λογική ή να παρεμποδίζεται από την τελειομανία και την πίκρα.
2. Ο Αρωγός: Μπορεί να λάμπει με τη γενναιοδωρία του και τη θεραπευτική του δύναμη ή να παλεύει με τη κολακεία και την κτητικότατα.
3. Ο Επιτυχημένος: Μπορεί να γίνει παράδειγμα προς μίμηση λαμπρών επιδόσεων και πρωτοτυπίας ή να κυνηγάει τυφλά την επιτυχία και την κοινωνική καταξίωση.
4. Ο Μοναδικός: Μπορεί να γίνει πρότυπο δημιουργικότητας και έμπνευσης ή να μείνει πίσω από κυκλοθυμισμό και ατολμία.
5. Ο Ερευνητής: Μπορεί να επιδείξει εφευρετικότητα και διορατικό πνεύμα ή να γίνεται όλο και πιο εκκεντρικός και απομονωμένος.
6. Ο Πιστός: Μπορεί να αποτελέσει παράδειγμα θάρρους και αφοσίωσης ή να παλεύει με το άγχος και τον ατίθασο χαρακτήρα του.
7. Ο Ενθουσιώδης: Μπορεί να είναι εξαιρετικά ικανός και εμπνευσμένος ή να πέσει θύμα του παρορμητισμού και της ανυπομονησία του.
8. Ο Πολεμιστής: Μπορεί να είναι ένας ισχυρός και μεγαλόπρεπος αρχηγός ή να ελέγχει και να φοβίζει τους ανθρώπους.
9. Ο Ειρηνοποιός: Μπορεί να φέρνει τους ανθρώπους κοντά και να γιατρεύει τις συγκρούσεις ή να μείνει πίσω από την παθητικότητα και το πείσμα.
Ορισμός και νόημα
Το Εννεάγραμμα είναι ένα γεωμετρικό σχήμα που χαρτογραφεί τους εννέα βασικούς τύπους προσωπικότητας της ανθρώπινης φύσης και τις πολυσύνθετες μεταξύ τους σχέσεις. Αποτελεί εξέλιξη της σύγχρονης ψυχολογίας, που έχει τις ρίζες της στην πνευματική σοφία πολλών διαφορετικών αρχαίων παραδόσεων. Η λέξη Εννεάγραμμα προέρχεται από τις ελληνικές λέξεις ‘’Εννέα’’ και ‘’Γράμμα’’ με την έννοια του σχήματος.. είναι λοιπόν ένα σχήμα με εννέα κορυφές.
Τι μας λέει το Εννεάγραμμα;
Σύμφωνα με το Εννεάγραμμα, καθένας από τους εννέα τύπους προσωπικότητας ορίζεται από μια συγκεκριμένη βασική πεποίθηση για το πώς λειτουργεί ο κόσμος. Αυτή η βασική πεποίθηση οδηγεί τα βαθύτερα κίνητρα και τους φόβους — και διαμορφώνει θεμελιωδώς την κοσμοθεωρία ενός ατόμου και την οπτική μέσα από την οποία βλέπουν τον κόσμο και τους ανθρώπους γύρω τους. Οι βασικές μας πεποιθήσεις δεν είναι απαραίτητα εσφαλμένες, αλλά μπορεί να είναι περιοριστικές και να λειτουργούν ως «παρωπίδες» για τους ανθρώπους. Η κατανόηση του Εννεαγράμματος και του τρόπου με τον οποίο χρωματίζει τις αντιλήψεις μας μπορεί να μας βοηθήσει να διευρύνουμε την προοπτική μας και να προσεγγίσουμε τις καταστάσεις πιο αποτελεσματικά.
Η κατανόηση του Εννεαγράμματος ενός ατόμου μας βοηθά να δούμε γιατί συμπεριφέρονται όπως συμπεριφέρονται. Κάθε τύπος Εννεαγράμματος έχει ένα σύνολο από βασικές πεποιθήσεις που θα τους παρακινήσουν με συνέπεια να κάνουν συγκεκριμένες ενέργειες και θα τους καθοδηγήσουν να λάβουν ορισμένες αποφάσεις. Συμπεριφορά που μπορεί να φαίνεται συγκεχυμένη ή αντιφατική μπορεί συχνά να εξηγηθεί όταν κατανοήσουμε τον τύπο Εννεαγράμματος ενός ατόμου.
Το Εννεάγραμμα μας βοηθά επίσης να κατανοήσουμε πώς αντιδρούν οι άνθρωποι στο άγχος. Περιγράφοντας πώς κάθε ένας από τους εννέα τύπους προσαρμόζεται και ανταποκρίνεται τόσο σε αγχωτικές όσο και σε υποστηρικτικές καταστάσεις, το Εννεάγραμμα δείχνει ευκαιρίες για προσωπική ανάπτυξη και παρέχει τη βάση για την κατανόηση των άλλων.
Κατανόηση του Εννεαγράμματος
Η βάση του Εννεαγράμματος είναι ένα γεωμετρικό σύμβολο εννέα σημείων. Αποτελείται από έναν εξωτερικό κύκλο, στον οποίο τα εννέα σημεία (προσωπικότητες) αριθμούνται δεξιόστροφα και είναι ομοιόμορφα τοποθετημένα.
Υπάρχει επίσης ένα τρίγωνο μεταξύ των σημείων 9, 3 και 6 και ένα ακανόνιστο εξάγωνο που συνδέει τα άλλα σημεία. Ο κύκλος αντιπροσωπεύει την ολότητα και την ενότητα της ανθρώπινης ζωής ενώ τα άλλα σχήματα αντιπροσωπεύουν τον τρόπο με τον οποίο χωρίζεται.
Οι τύποι εκατέρωθεν κάθε τύπου πυρήνα ονομάζονται φτερά. Πιστεύεται ότι τα φτερά αντιπροσωπεύουν σχετικά στυλ προσωπικότητας στα οποία μπορούμε να μεταβούμε, προκειμένου να αναπτύξουμε νέες πτυχές του εαυτού μας.
Πολλοί άνθρωποι ταυτίζονται έντονα με την περιγραφή του ενός ή και των δύο φτερών τους, εκτός από τον κύριο τύπο τους, και η κατανόηση της επιρροής των φτερών του Εννεαγράμματος μπορεί να βοηθήσει να προσθέσουμε περισσότερη απόχρωση στην κατανόηση του εαυτού τους.
Κάθε βασικός τύπος στο Εννεάγραμμα συνδέεται επίσης με δύο γραμμές με δύο άλλους βασικούς τύπους. Για παράδειγμα, ο Τύπος 1 συνδέεται με τον Τύπο 7 και τον Τύπο 4. Η πρώτη γραμμή συνδέεται με τον τύπο που το άτομο άφησε πίσω ή απωθήθηκε στην παιδική του ηλικία. τα χαρακτηριστικά αυτού του τύπου πρέπει να επανενσωματωθούν για να αναπτυχθεί το άτομο. Η δεύτερη γραμμή συνδέεται με τον τύπο στον οποίο μπορεί να εξελιχθεί το άτομο μόλις είναι έτοιμο να φτάσει σε υψηλότερη κατάσταση ανάπτυξης.
Αυτές οι γραμμές σύνδεσης υπογραμμίζουν πώς κάθε βασικός τύπος διαθέτει απαραίτητες δυνάμεις, αλλά ταυτόχρονα έχει πιο σκοτεινές πλευρές που είναι γεμάτες προκλήσεις. Η συμπερίληψη αυτών των γραμμών μετακινεί το Εννεάγραμμα από ένα καθαρά περιγραφικό μοντέλο προσωπικότητας σε ένα δυναμικό, δείχνοντας πώς η προσωπικότητα μπορεί να αλλάξει κάτω από διαφορετικές συνθήκες.
Πώς λειτουργεί το Εννεάγραμμα
Καθώς κάθε άτομο μεγαλώνει στην ενηλικίωση, θα βρει τα κίνητρα και τους φόβους του να κυριαρχούνται από έναν από τους εννέα τύπους προσωπικότητας του Εννεαγράμματος. Ο βασικός σας τύπος επηρεάζεται σε μεγάλο βαθμό από βιολογικούς παράγοντες, αλλά επηρεάζεται επίσης από τις περιβαλλοντικές σας επιρροές καθώς μεγαλώνετε — όπως η οικογενειακή επιρροή ή οι γονικές σχέσεις.
Το Εννεάγραμμα χρησιμοποιεί ένα σύστημα αριθμών για να προσδιορίσει κάθε τύπο. Καθώς είναι ένα οριζόντιο σύστημα ανάπτυξης, κανένας αριθμός δεν είναι καλύτερος από έναν άλλο. Τα άτομα μπορεί να σχετίζονται με περισσότερους από έναν τύπους, αλλά η γενική άποψη είναι ότι οι άνθρωποι δεν αλλάζουν από τη μια προσωπικότητα του Εννεαγράμματος στην άλλη. Αντίθετα, αντηχούν με διαφορετικά χαρακτηριστικά ανάλογα με τα συνολικά επίπεδα υγείας τους. Καθένας από τους εννέα τύπους έχει τα δικά του βασικά κίνητρα και φόβους που καθοδηγούν σε μεγάλο βαθμό τις ενέργειες και τις αποφάσεις τους.
Ιστορία του Εννεαγράμματος
Δεν γνωρίζουμε την ακριβή προέλευση του Εννεαγράμματος, αλλά γνωρίζουμε ότι έχει μια ενδιαφέρουσα ιστορία. Κάποιοι λένε πως έχει τις ρίζες του στη Βαβυλώνα πριν από περίπου 4.500 χρόνια, ενώ άλλοι τοποθετούν την προέλευση στην κλασική ελληνική φιλοσοφία πριν από περίπου 2.500 χρόνια.
Το μοντέλο έχει αποδοθεί στην εβραϊκή Καμπάλα , στο χριστιανικό μυστικισμό και στον σουφισμό, μια μυστικιστική μορφή του Ισλάμ. Στην πραγματικότητα, έχει υποστηριχθεί ότι ο Δάντης προφανώς είχε πολύ καλή γνώση του Εννεαγράμματος, καθώς οι χαρακτήρες στη Θεία Κωμωδία αντιστοιχούν σε μεγάλο βαθμό στους τύπους του Εννεαγράμματος!
Αυτό που γνωρίζουμε είναι ότι το σύγχρονο σύστημα Εννεαγράμματος είναι έργο σύγχρονων συγγραφέων. Ο Georg Ivanovich Gurdjieff, ένας μυστικιστής και πνευματικός δάσκαλος, παρουσίασε το μοντέλο ως πνευματικό σύμβολο τη δεκαετία του 1930 και έφτασε στις αμερικανικές ακτές τη δεκαετία του 1960.
Άλλοι αξιόλογοι δάσκαλοι του Εννεαγράμματος του 20ου αιώνα είναι ο Oscar Ichazo και ο Claudio Naranjo. Ο Naranjo, ένας Χιλιανός ψυχίατρος, έμαθε για το Εννεάγραμμα μέσω του έργου του Ichazo και είναι πιο γνωστός για την εισαγωγή του Εννεαγράμματος στο πεδίο της σύγχρονης ψυχολογίας. Το σύστημα εισήχθη αργότερα σε αρκετές θρησκευτικές και πνευματικές κοινότητες σε όλες τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Οι περισσότεροι ερευνητές σήμερα τείνουν να εστιάζουν στην ψυχολογική και όχι στη θρησκευτική πλευρά του Εννεαγράμματος, κάνοντας συγκρίσεις με άλλα μοντέλα προσωπικότητας όπως το σύστημα Myers-Briggs.
Εφαρμογές του Εννεαγράμματος
Το Εννεάγραμμα χρησιμοποιείται κυρίως για προσωπική αυτογνωσία και ανάπτυξη προσωπικότητας, προσφέροντας ένα ισχυρό εργαλείο για την καλύτερη κατανόηση των βασικών κινήτρων μας και την εφαρμογή αυτής της γνώσης σε όλους τους τομείς της ζωής μας, συμπεριλαμβανομένης της επίλυσης συγκρούσεων, της δυναμικής της ομάδας, της ηγεσίας και της συναισθηματικής νοημοσύνης.
Επειδή προσδιορίζει ευκαιρίες ανάπτυξης για κάθε μεμονωμένο τύπο, έχει χρησιμοποιηθεί ευρέως σε τομείς όπως η συμβουλευτική, η ψυχοθεραπεία, η επιχειρηματική ανάπτυξη, η ανατροφή των παιδιών και η εκπαίδευση.
Το σύστημα ήταν η έμπνευση για πολλαπλά τεστ προσωπικότητας καθώς και βιβλία για μια εκλεκτική ποικιλία θεμάτων, από την προσωπική ανάπτυξη και την πνευματική ανάπτυξη, μέχρι τις σχέσεις και ακόμη και την εξέλιξη της σταδιοδρομίας. Είτε μπορεί να συμφωνείς είτε να διαφωνείς, πράγματι το σύστημα Εννεάγραμμα έχει ένα ενδιαφέρον…