Ο φόβος για το άγνωστο είναι ένας θεμελιώδης φόβος που όλοι μας γνωρίζουμε, γιατί το άγνωστο είναι παντού γύρω μας και παίζει τεράστιο ρόλο στη ζωή μας.
Δεν ξέρουμε τι μπορεί να συμβεί σε ένα λεπτό από τώρα. Δεν ξέρουμε τι θα γίνει σε μια ώρα από τώρα. Δεν ξέρουμε πώς θα είναι η ζωή μας σε πέντε χρόνια από τώρα. Δεν ξέρουμε καν με βεβαιότητα πώς θα είναι ο καιρός σε μία ώρα από τώρα. Είναι όλα άγνωστα, κάτι που κάνει τον φόβο μας για το άγνωστο τόσο ριζωμένο στη ζωή μας.
Τόσο πολύ από το πώς ανταποκρινόμαστε στον κόσμο βασίζεται στην ικανότητά μας να ανταποκρινόμαστε στο άγνωστο. Αλλά μόνο και μόνο επειδή είναι παντού γύρω μας δεν κάνει τον φόβο λιγότερο έντονο. Ο φόβος για το άγνωστο μπορεί να μας αποτρέψει από το να ρισκάρουμε, να μας κρατήσει κολλημένους στο ίδιο μοτίβο και, με την πάροδο του χρόνου, να δημιουργήσει προκαταλήψεις προς άλλα άτομα ή ομάδες ακόμη και χωρίς να το καταλάβουμε.
Σε αυτό το άρθρο θα προσπαθήσω να αναλύσω γιατί οι άνθρωποι φοβούνται το άγνωστο και τι μπορούμε να κάνουμε για να διαχειριστούμε και να ξεπεράσουμε αυτόν τον φόβο.
Όταν πολλοί από εμάς σκεφτόμαστε τον φόβο, σκεφτόμαστε κοινές φοβίες, όπως ο φόβος για τις αράχνες, τα ύψη ή τη δημόσια ομιλία. Φυσικά, αυτοί είναι πολύ πραγματικοί φόβοι, αλλά δεν είναι ο τύπος των φόβων για τους οποίους μιλάμε κατά καιρούς στα βίντεο μας ή σε άλλα άρθρα μας.
Γενικότερα στην 360turn. eu, επικεντρωνόμαστε στους συναισθηματικούς φόβους - αυτούς που τρυπώνουν βαθιά την καρδιά της ανθρωπιάς και της ψυχικής μας υγείας. Αυτοί οι συναισθηματικοί φόβοι μας αναγκάζουν να παίρνουμε αποφάσεις, συνειδητά ή ασυνείδητα, που μας απομακρύνουν όλο και περισσότερο από τους στόχους, τα όνειρα, τις επιθυμίες μας και τη ζωή.
Να αναφέρουμε επιγραμματικά τους 10 πιο συνηθισμένους συναισθηματικούς φόβους:
Ο φόβος της αποτυχίας
Ο φόβος της επιτυχίας
Ο φόβος της οικειότητας
Ο φόβος του άγνωστου
Ο φόβος της μοναξιάς
Φόβος να μην είσαι αρκετά καλός
Φόβος απώλειας
Φόβος Αλλαγής
Φόβος να κριθείς
Φόβος Απόρριψης
Γιατί οι άνθρωποι φοβούνται το άγνωστο;
Ο φόβος για το άγνωστο είναι γνωστός ως ξενοφοβία. Η λέξη προέρχεται από την ελληνική λέξη Ξένος + φοβία. Συχνά χρησιμοποιείται για να περιγράψει φανατισμό εναντίον μειονοτικών ομάδων με βάση τη φυλή, τη θρησκεία, το φύλο ή τη σεξουαλική προτίμηση. Σε αυτές τις περιπτώσεις, ο φόβος για το άγνωστο οδηγεί σε ρατσισμό, σεξισμό, ομοφοβία, τρομοκρατία και πολλά άλλα άσχημα και απεχθή πράγματα.
Δυστυχώς, οι περισσότεροι άνθρωποι δεν ξέρουν ούτε συνειδητοποιούν ότι ο φόβος τους για το άγνωστο είναι αυτό που τροφοδοτεί τις απόψεις και τις πεποιθήσεις τους. Επιθυμούμε την ασφάλεια τόσο απελπισμένα που αρχίζουμε να αναπτύσσουμε μια νοοτροπία «Εμείς» εναντίον «Αυτοί» σε όλες τις πτυχές της ζωής μας.
Αλλά ο όρος έχει μια πολύ ευρύτερη σημασία που μπορεί να ισχύει για κάθε φορά που βγαίνετε έξω από τη ζώνη άνεσής σας. Η ξενοφοβία είναι η παράλογη αίσθηση φόβου που επικρατεί όταν εκτίθεσαι σε καταστάσεις ή άτομα που αντιλαμβάνεσαι ως «άλλους» ή ξένους.
Ο φόβος για το άγνωστο μας κυριεύει όταν κάτι είναι άγνωστο. Μπορεί να είναι ένα περίεργο περιβάλλον στο οποίο δεν έχετε συνηθίσει. Μπορεί να είναι μια κοινωνική κατάσταση στην οποία δεν έχετε βρεθεί ποτέ πριν. Ίσως δοκιμάζεις κάτι νέο για πρώτη φορά.
Ο φόβος σας για το άγνωστο ενεργοποιείται όταν βρισκόμαστε εκτός της ζώνης άνεσής μας. Η ζώνη άνεσής μας είναι αυτό που γνωρίζουμε. Είναι το σπίτι μας. Κάθεσαι στον καναπέ και παρακολουθείς Netflix ενώ τρως. Είναι να οδηγείς στη δουλειά με τον ίδιο τρόπο που κάνεις κάθε μέρα. Είναι οικείο και άνετο.
Στη συνέχεια, όμως, κάτι θα πυροδοτήσει τρομακτικές αντιδράσεις. Να δώσω ένα παράδειγμα: Πηγαίνετε στην δουλεία σας από συγκριμένους δρόμους, όταν ξαφνικά ο δρόμος που ακολουθείτε κατά κύριο λόγο κλείνει. Αντί για αυτόν τον δρόμο που σας είναι γνωστός, αναγκάζεστε να ακολουθήσετε μια άλλη διαδρομή που δεν έχετε ξανακάνει, γεμάτη στενά κτλ. Δεν είστε σίγουροι πώς να μετακινηθείτε μέσα στα στενά και τότε ξεκινάει σιγά - σιγά ο φόβος..
Ένα άλλο παράδειγμα για να γίνει ακόμη πιο κατανοητό.. και είναι το κολύμπι σε μια πισίνα και το κολύμπι στον ωκεανό. Μπορεί να είσαι εξαιρετικός κολυμβητής και να απολαμβάνεις το κολύμπι στο σπίτι ή σε μια παραλία, αλλά τι θα γινόταν αν σε ρίξουν στη μέση του ωκεανού; Ναι μεν νερό, ναι μεν κολυμπάτε, όμως αυτόματα ενεργοποιούνται οι αισθήσεις του φόβου σας… Γιατί;
Το γιατί σίγουρα το καταλαβαίνουμε, διότι ο ωκεανός είναι άγνωστος. Δεν ξέρεις τι υπάρχει από κάτω σου. Δεν ξέρεις πόσο μακριά είσαι από την ακτή. Και είναι πιο πιθανό να αντιμετωπίσει κάποιος μερικές εκπλήξεις.
Άλλα παραδείγματα περιλαμβάνουν το να ξεκινήσετε μια νέα δουλειά, να μαγειρέψετε κάτι που δεν έχετε μαγειρέψει ποτέ πριν, να γνωρίσετε μια ομάδα νέων ανθρώπων, να πάτε σε ένα πρώτο ραντεβού, να κοιμηθείτε κάπου που δεν είναι σπίτι σας ή να επιτρέψετε στα παιδιά σας να βγουν έξω για το βράδυ χωρίς εσάς. . Δεδομένου ότι δεν είστε εξοικειωμένοι με την κατάσταση, δεν μπορείτε να προβλέψετε το αποτέλεσμα. Οτιδήποτε μπορεί να συμβεί… που σημαίνει ότι είναι επικίνδυνο .
Εάν ο φόβος σας για το άγνωστο πυροδοτείται κάθε φορά που βρίσκεστε σε άγνωστες ή αβέβαιες καταστάσεις, θα πάρετε έξυπνες αποφάσεις; Να μια πολύ καλή ερώτηση.. Ο φόβος θέλει να σε κρατά στον φόβο. Είναι ένα ψυχικό βάρος και ένα εμπόδιο που είναι απίστευτα δύσκολο να ξεπεραστεί.
Η σύνδεση μεταξύ του άγνωστου και του άγχους
Για πολλούς ανθρώπους, αυτός ο φόβος μετατρέπεται άμεσα σε άγχος. Το άγχος πυροδοτείται από έναν φόβο για το μέλλον, που είναι απλώς ένας άλλος τρόπος να τον πούμε φόβο για το άγνωστο.
Το άγχος μας επηρεάζει όλους με διαφορετικούς τρόπους και σε διαφορετικό βαθμό. Γνωρίζω άτομα που πάσχουν από αγχώδεις διαταραχές, με ανθρώπους που έχουν παλέψει με αγχώδεις διαταραχές της παιδικής ηλικίας που συνεχίστηκαν στην ενήλικη ζωή, καθώς και άλλους που έχουν υποκείμενο άγχος που δεν είναι τόσο προφανές, αλλά συσσωρεύεται με την πάροδο του χρόνου… Οι αγχώδεις διαταραχές δεν είναι ένα καλό συναίσθημα, είναι τόσο συντριπτικές για το μέσα μας που μας εμποδίζουν να ρισκάρουμε και να επιλέξουμε τον εαυτό μας. Όταν αισθάνεστε έτσι, έχει έρθει η ώρα να ερευνήσετε το παρελθόν.
Να αναφέρω κάτι σημαντικό: Ανεξάρτητα από το πώς εμφανίζεται το άγχος σας, δεν είναι ευχάριστο και μπορεί να κυριαρχήσει στη ζωή σας. Μεγάλη προσοχή σε αυτό.
Τι Λέει η Επιστήμη;
Ας ολοκληρώσουμε αυτήν την ενότητα με λίγη νευροεπιστήμη. Η έρευνα λέει ότι ο εγκέφαλός μας προσπαθεί συνεχώς να κάνει προβλέψεις για το μέλλον. Ο εγκέφαλός μας θέλει να προβλέψει τι θα συμβεί στη συνέχεια. Υποθέτω ότι το μέντιουμ το κάνουμε όλοι..
Αυτό προέρχεται από το έμφυτο ανθρώπινο ένστικτό μας για επιβίωση. Ο εγκέφαλός μας αντιμετωπίζει προβλήματα πιθανών αποτελεσμάτων για να μας προετοιμάσει για αυτό που βρίσκεται στη γωνία για να εξασφαλίσει την επιβίωσή μας μπροστά στο άγνωστο.
Αλλά τι συμβαίνει όταν ο εγκέφαλός μας δεν είναι σε θέση να καταλάβει τι θα συμβεί —κάτι που συμβαίνει ΠΑΝΤΑ. Δεν μπορείς να συνδυάσεις τα κομμάτια. Νιώθεις άβολα. Αρχίζεις να νιώθεις φόβο, ο οποίος μπορεί εύκολα να εξελιχθεί σε άγχος.
Ο εγκέφαλός μας θέλει να καταλάβει, να ονομάσει και να προβλέψει όσο το δυνατόν περισσότερα. Και όταν δεν μπορεί να το κάνει, εμφανίζεται ο φόβος. Ο εγκέφαλος κοιτάζει το άγνωστο με φόβο γιατί αυτό που δεν ξέρει μπορεί ενδεχομένως να μας βλάψει - το σώμα, το μυαλό, τη συναισθηματική μας κατάσταση κ.λπ.
Ο εγκέφαλος λέει: "Δεν ξέρω, άρα μάλλον δεν είναι ασφαλές!"
Ο φόβος πυροδοτείται από το άγνωστο, επειδή θα μπορούσε να οδηγήσει στον χαμό του (σας)—ακριβώς αυτό που ο εγκέφαλος προσπαθεί να αποτρέψει προβλέποντας μελλοντικά γεγονότα. Αυτό το συναίσθημα μπορεί να γίνει τόσο δυνατό που στην πραγματικότητα νιώθεις ότι παλεύεις για τη ζωή σου. Αυτός είναι ο λόγος που τα συναισθήματα φόβου και άγχους μπορεί να είναι τόσο έντονα και αφόρητα.
Σε κάθε περίπτωση όμως, ο φόβος είναι μια τόσο φυσική ανθρώπινη αντίδραση γιατί έτσι προστατεύονταν οι άνθρωποι, για πολλά χρόνια πριν από τη σύγχρονη κοινωνία.
Φοβάστε το άγνωστο γιατί το άγνωστο μπορεί να σας σκοτώσει!
Τα σύγχρονα μοντέλα που περιλαμβάνουν αβεβαιότητα εξακολουθούν να μας κάνουν να νιώθουμε ότι κινδυνεύουμε ακόμα και όταν δεν κινδυνεύουμε. Απλώς κάτι που είναι άγνωστο σε εμάς είναι αρκετό για να μας κάνει να πιστέψουμε ότι κάτι κακό μπορεί να συμβεί — ακόμα κι αν σήμερα αυτό το «κάτι κακό» μοιάζει περισσότερο με το να λέμε το λάθος πράγμα κατά τη διάρκεια μιας συνάντησης ή να κοιτάμε ανόητα σε ένα δείπνο. Είναι το να δείχνεις ανόητος και τόσο σοβαρός λες και σε κυνηγάει μια αρκούδα… Όχι, αλλά προσπαθήστε να το πείτε στον εγκέφαλό σας!
Όσο μοναδικοί και διαφορετικοί κι αν είμαστε όλοι, εξακολουθούμε να είμαστε άνθρωποι. Όλοι μας φοβόμαστε το άγνωστο σε κάποιο βαθμό και όλοι μας έχουμε εγκέφαλο που προσπαθεί να περιηγηθεί στο μέλλον όσο καλύτερα μπορεί.
Αλλά το να γνωρίζουμε ότι όλοι έχουμε αυτή την απόκριση φόβου και γιατί συμβαίνει δεν αρκεί. Τι μπορείτε να κάνετε για να περιηγηθείτε στον φόβο σας για το άγνωστο; Πώς μπορείτε να αξιοποιήσετε τη δύναμη της δυνατότητας να χρησιμοποιήσετε το άγνωστο προς όφελός σας;
1. Επιλέξτε να μην ενδώσετε στις προκαταλήψεις σας
Όλοι έχουμε συνειδητές και ασυνείδητες προκαταλήψεις, αλλά είναι στο χέρι μας να τις γνωρίζουμε. Είναι στο χέρι μας να τις αποτρέψουμε από το να μπουν εμπόδιο στην ορθολογική μας σκέψη.
Εάν δεν είστε πρόθυμοι να γνωρίζετε πώς συμπεριφέρεστε, πώς αντιδράτε και ποιοι είστε, τότε θα έχετε πάντα χαμηλή αίσθηση αυτογνωσίας και έλλειψη ελέγχου στη ζωή σας. Αυτό, με τη σειρά του, σας κάνει να αισθάνεστε ανίσχυροι και θυματοποιημένοι, κάτι που τροφοδοτεί την αρνητικότητα, το μίσος και τη δημιουργία περισσότερων προκαταλήψεων.
Θυμηθείτε αυτό που είπα νωρίτερα: Δυστυχώς, οι περισσότεροι άνθρωποι δεν ξέρουν ούτε συνειδητοποιούν ότι ο φόβος τους για το άγνωστο είναι αυτό που τροφοδοτεί τις απόψεις και τις πεποιθήσεις τους.
Για να αποτρέψετε τις προκαταλήψεις σας από το να αναλάβουν δράση, ελέγχετε συνεχώς τον εαυτό σας. Πώς συμπεριφέρεσαι; Τι προκαταλήψεις σχηματίζονται; Έχετε πλήρη επίγνωση του ποιος είστε και από πού προέρχονται πραγματικά οι απόψεις που έχετε;
2. Το φτιάχνεις ή είναι γεγονός;
Ήρθε η ώρα για ένα από τα αγαπημένα μου γρήγορα μαθήματα. Θυμίζω στον εαυτό μου αυτή τη μικρή ερώτηση σε καθημερινή βάση. Τόσο συχνά, παγιδευόμαστε στο να πιστεύουμε ότι κάτι είναι αληθινό όταν δεν έχουμε στοιχεία για να το υποστηρίξουμε. Όταν μου συμβαίνει αυτό, αναρωτιέμαι:
Το φτιάχνεις Άκη; ή είναι γεγονός;
Πρόσφατα μίλησα με έναν φίλο, λέγοντας μου ότι δυσκολευόταν στη δουλειά επειδή δεν άρεσε στο αφεντικό του. Τον σταμάτησα εκεί και του είπα: «Ξέρεις ότι το αφεντικό σου δεν σε συμπαθεί; Έχεις αποδείξεις ότι δεν του αρέσεις;»
Επιμένω και είναι σημαντικό να μπούμε στην διαδικασία να κάνουμε στον εαυτό μας τις δύσκολες ερωτήσεις και να είμαστε πιστοί σε αυτό που είναι πραγματικό και σε αυτό που δεν είναι.
Θυμάστε τη νευροεπιστήμη για την οποία μιλήσαμε νωρίτερα; Ο εγκέφαλος θέλει να προβλέψει το μέλλον για να μας κρατήσει ασφαλείς. Θέλει να συμπληρώσει τα κενά ώστε να μην υπάρχουν άγνωστα. Θα φτιάξει κάτι από ένα μέρος ασφαλείας. Θα μας πει μια ιστορία βασισμένη σε όσα έχουν συμβεί στο παρελθόν. Ο εγκέφαλός μας θα συμμαχήσει με τον φόβο γιατί θέλει να μας κρατήσει ασφαλείς με κάθε κόστος.
Όταν πιάνεις τον εαυτό σου να ακολουθεί τον δρόμο του να πιστεύει ότι κάποιος δεν σε συμπαθεί, ότι κάτι είναι εναντίον σου ή δεν μπορείς να κάνεις κάτι για Χ λόγο, σταματήστε τον εαυτό σας ακριβώς εκεί.
Ήρθε η ώρα να ρωτήσω: Το φτιάχνω ή είναι γεγονός;
3. Γνωρίστε τις αρχές και τις αξίες σας μέσα και έξω
Όταν ενεργοποιείστε από κάτι (συνήθως κάτι που σας θυμίζει συνειδητά ή ασυνείδητα το παρελθόν σας), χάνετε από τα μάτια σας τι είναι λογικό. Σε αυτές τις στιγμές, μπορεί να είναι σχεδόν αδύνατο να εστιάσετε στις αξίες σας και σε αυτό που πραγματικά έχει σημασία.
Είναι τόσο δύσκολο να ανανεώνουμε τον εαυτό μας και να περιηγούμαστε στις αξίες μας όταν μας προκαλούν. Αλλά μπορείτε να δώσετε στον εαυτό σας ένα προβάδισμα με το να είστε ξεκάθαροι σχετικά με τις αξίες σας εκ των προτέρων.
Ποιες είναι οι αξίες σας; Τι τύπος ανθρώπου θέλεις να είσαι; Τι είναι πιο σημαντικό για σένα στη ζωή; Σε ποια ηθική στέκεσαι;
Αυτές είναι σημαντικές ερωτήσεις που πρέπει να κάνετε στον εαυτό σας όταν σας προκαλεί το να ανησυχείτε για το άγνωστο.
Βεβαιωθείτε ότι βρίσκεστε κάπου ασφαλείς και άνετα για να αφιερώσετε χρόνο για να εμπλουτίσετε αυτό που εκτιμάτε περισσότερο - τη φιλοσοφία σας και το φως που σας καθοδηγεί στη ζωή. Πρέπει να ρυθμίσετε αυτές τις αξίες, ώστε να τις επαναφέρετε όταν κάτι ή κάποιος γίνεται έναυσμα από το παρελθόν σας.
4. Προχωρήστε, ρισκάρετε!
Επιτρέψτε μου να σας αφήσω μια ακόμη εργασία. Βγείτε εκεί έξω και ρισκάρετε. Εάν είστε κάποιος που αποφεύγει πάση θυσία τους παράγοντες κινδύνου, δημιουργήστε τότε ένα μικρό κίνδυνο. Είναι ακόμα ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση.
Φοβόμαστε να πάρουμε ρίσκα λόγω του άγνωστου. Δεν ξέρουμε το αποτέλεσμα, οπότε ο εγκέφαλός μας λέει, "Δεν υπάρχει περίπτωση!" Αλλά τα ρίσκα είναι απαραίτητα για την επιτυχία μας. Τώρα, δεν μιλάω για το να πηδήξεις από ένα αεροπλάνο ή να ξοδέψεις χρήματα που δεν έχεις... Μιλάω για τους κινδύνους που μας βοηθούν να πάμε μπροστά στη ζωή.
Οι υπολογισμένοι κίνδυνοι μας βοηθούν να επιτύχουμε τα όνειρά μας και τις πραγματικές μας δυνατότητες. Δεν θα ήμουν εδώ που είμαι σήμερα, αν δεν έπαιρνα έναν τεράστιο αριθμό κινδύνων. Η έναρξη μιας επιχείρησης είναι ένα ρίσκο. Το να ζητάς προαγωγή είναι ρίσκο. Το να βγεις πρώτο ραντεβού είναι ρίσκο. Το να λες «σ’ αγαπώ» είναι ρίσκο. Αλλά όλοι αυτοί είναι κίνδυνοι που αξίζει να ανλάβουμε. Χωρίς λίγο ρίσκο, δεν υπάρχει ανταμοιβή.
Οι κίνδυνοι σε οδηγούν μπροστά στη ζωή. Συχνά, όμως, πέφτουμε στην παγίδα του φόβου, και δεν επιτρέπουμε καν στον εαυτό μας να πάρει μικρά ρίσκα. Ο φόβος μας για το άγνωστο είναι αρκετός για να μας σταματήσει πριν καν προσπαθήσουμε.
Λοιπόν: Βγείτε εκεί έξω και δοκιμάστε κάτι νέο. Πάρτε ένα ρίσκο, όσο μικρό κι αν είναι. Συστηθείτε σε κάποιον νέο, παρακολουθήστε ένα μάθημα χορού, κάντε κάτι! Πάρτε επιτέλους ένα μικρό ρίσκο, ό,τι κι αν σημαίνει αυτό για εσάς! Το σίγουρο είναι πως δεν θα βγείτε χαμένοι!
